حرف 400سال قدمت و ایستادگی و مقاومت است،حرف هنر و خلاقیت مردم سخت کوش این دیار است و حرف، حفرقمش است که از ابتکارات دزفولیانِ باهوش، تلاشگر و زیرک در طول تاریخ بوده که با نبوغ خویش آب رودخانه را از کیلومترها دورتر به محل زندگی، کار و کشاورزی خود کشانده اند.ابتکار و نبوغی که از طریق ایرانیان به سایر ملل راه یافت.از آنجا که سرزمین دزفول در بستری سِفت و سخت و در ارتفاعی بالاتر از رودخانه ی سخاوتمند دز پهنا گرفته است، از دَرِ دوستی و مفارقت با رود خوش قلب و پر رونق خویش در آمده و جاری رود را بوسیله حفر راهروها، دهلیزها و تال های عمیق به دل شهر و دیارشان کشانده اند و در یک هم زیستی مسالمت آمیز همواره از آب زلال و پاکش بهره ها برده اند.
اختلاف سطح سیزده تا شانزده متری شهر با رودخانه مردم را به این فکر واداشت تا با توجه به فصلی بودن آب رودخانه که در فصل زمستان پایین و در فصل تابستان بالا می آید در محاسبه ای دقیق و هوشمندانه دُردونه قمش را طوری ایجاد کنند که بیشترین فشار مناسب برای طی کردن سی و یا چهل کیلومتر مسافت زیرزمینی را داشته باشد و با این محاسبه دقیق از منطقه کوپیته که از لحاظ سطح دارای شیب مناسب بوده آب را به نقاط شهر بکشانند .
مُقنی های شهر در آن روزگار، بدون هر گونه ابزار و وسایلی محاسبات شیب و عمق، سفتی زمین وجهت حفر و تمام آن چیزهایی که مستم مهندسی دقیق بوده به این فنون دست یافته است، این همه نبوغ و ابتکار جای احسنت دارد.اینها همه نتیجه مغز متفکر مردمان این شهر بود که سالیان سال به این اصول مهندسی و زمین شناسی دست پیدا کرده بودنند.
پینوشت: قمش : کانالها و تونلها مجاری زیر زمینی جهت انتقال آب رودخانه (دز) به محلات و زمینهایی که در حاشیه رودخانه نبوده اند به این سازه قمش گفته اند و قمشها در مسیرهای متفاوت بوده و اسامی مختلفی دارند مثل قمش مومنون و قمش حاجیان و .
2- سربطاق : راههای ورودی به قمش را سربطاق می گویند . مثل سربطاق چوقابفون و سربطاق عاملی و سربطاق کل کزون و
مثلا سربطاق چوقابفون یکی راه دسترسی به قمش مومنون است
قنات : مجرای زیر زمینی انتقال آب چاه یا سفره آب زیر زمینی به مکان کم آب بوده.
پینوشت: قمش : کانالها و تونلها مجاری زیر زمینی جهت انتقال آب رودخانه (دز) به محلات و زمینهایی که در حاشیه رودخانه نبوده اند به این سازه قمش گفته اند و قمشها در مسیرهای متفاوت بوده و اسامی مختلفی دارند مثل قمش مومنون و قمش حاجیان و .
2- سربطاق : راههای ورودی به قمش را سربطاق می گویند . مثل سربطاق چوقابفون و سربطاق عاملی و سربطاق کل کزون و
مثلا سربطاق چوقابفون یکی راه دسترسی به قمش مومنون است
قنات : مجرای زیر زمینی انتقال آب چاه یا سفره آب زیر زمینی به مکان کم آب بوده.
آدرس قمش مومنون پشت بقعه سید محمود و جمب شیدانه امام رضا (ع)
متن:سرکار خانم مفتوح و جناب آقای حسین زاده
عکس: محمدآذرکیش
درباره این سایت